Radzenie sobie z bólem podczas porodu
Istnieją różne sposoby radzenia sobie z bólem podczas porodu.
Przykładem technik do samodzielnego zastosowania jest relaksacja, techniki oddechowe i chodzenie. Niektórym kobietom pomaga delikatny masaż, ciepły prysznic lub kąpiel. Trudno przewidzieć przed porodem, co będzie miało najlepszy wpływ na Ciebie.
Położna przekaże informacje, które pomogą Ci wybrać optymalną metodę. Poniżej znajdziesz kilka informacji na temat metod łagodzenia bólu dostępnych w szpitalu Rotunda.
Naturalne metody przeciwbólowe
Piłka gimnastyczna
Siedzenie na piłce gimnastycznej ułatwia naturalne ruchy miednicy i ruch dziecka w dół kanału rodnego. Siedzenie na piłce zmniejsza nacisk na dno miednicy. Pozycja, w jakiej rodząca siedzi na piłce, przypomina kucanie, co otwiera miednicę i przyspiesza poród. Delikatne poruszanie się na piłce zmniejsza ból skurczowy oraz umożliwia osobie towarzyszącej masaż pleców rodzącej, o ile ona sobie tego życzy. Jeśli bierzesz pod uwagę wykorzystanie piłki gimnastycznej, kup ją i napompuj do zalecanego poziomu.
Masaż
Zmysł dotyku od wieków wiąże się z siłą uzdrawiania. Dotyk jest w stanie zmniejszyć ból. Niektóre kobiety lubią lekki, delikatny masaż w formie krótkich lub długich pociągnięć, inne preferują zdecydowany, okrężny nacisk, szczególnie gdy są spięte lub odczuwają ból pleców. Do masażu można użyć olejków; przed porodem zalecamy omówienie i wypróbowanie różnych rodzajów masażu z osobą, która ma Ci towarzyszyć.
Techniki oddechowe
Ta technika relaksacyjna ma za zadanie pokazać sposoby oddychania. Skoncentrowanie się na oddechu pozwala Ci oddychać powoli i głęboko. Pomaga uniknąć zatrzymywania oddechu, co prowadzi do napięcia mięśni i ogranicza ilość tlenu. Niektóre kobiety opracowują takie metody koncentracji na oddechu, jak recytowanie wiersza lub wyśpiewywanie konkretnego słowa lub po prostu koncentrują się na jednym etapie cyklu oddechowego.
Wyobraźnia
Wyobrażanie sobie czegoś przyjemnego ułatwia relaksację i pomaga w radzeniu sobie z bólem porodowym.
Ciepłe lub zimne okłady
Ciepłe lub zimne okłady są prostym sposobem łagodzenia bólu i pomagają w odprężeniu się podczas porodu. Możesz je kupić w aptece. Lodowaty lub gorący okład przyłożony do dolnej części pleców może zmniejszyć ból.
Muzyka
Muzyka pomaga się zrelaksować i ograniczyć stres i napięcie. Może też pomóc skoncentrować się na oddechu i odwrócić Twoją uwagę od skurczów.
Mieszanka gazowa (entonox)
Mieszanka tlenu i innych gazów o nazwie podtlenek azotu. Wdychana jest podczas skurczu. Jej szybkie działanie kończy się zaraz po zakończeniu stosowania. Mimo że nie likwiduje całkowicie bólu, pozwala łatwiej poradzić sobie ze skurczem. Mieszanka nie wpływa negatywnie na dziecko i może być stosowana przez cały poród. Można ją stosować wraz z urządzeniem TENS i petydyną.
Akronim TENS pochodzi od słów „transcutaneous electrical nerve stimulation”, czyli przezskórna stymulacja elektryczna nerwów. Na plecach rodzącej umieszcza się cztery elektrody połączone z ręcznym urządzeniem na baterie. Prądów TENS od lat używa się do łagodzenia bólu pleców. Prądy stymulują nerw w pobliżu macicy, pobudzając wytwarzanie naturalnych substancji przypominających morfinę o nazwie endorfiny. Są one naturalnymi środkami przeciwbólowymi. U niektórych kobiet TENS łagodzi ból. Nie dowiedziono negatywnego wpływu terapii na rodzącą i dziecko; nie utrudnia ona poruszania się.
Stosowanie prądów TENS zaleca się od momentu, gdy skurcze stają się regularne. Ponieważ moment ten często nadchodzi przed przyjazdem do szpitala, możesz rozważyć wypożyczenie lub kupienie urządzenia. Jeśli stosowanie zaczniesz jeszcze w domu, możesz kontynuować je podczas całego porodu. Na oddziale porodowym jest dostępnych kilka urządzeń TENS.
Leki przeciwbólowe podczas porodu
Petydyna
Petydyna jest lekiem wstrzykiwanym domięśniowo w pośladek. Jednocześnie podaje się inny lek, który hamuje mdłości. Lek zaczyna działać po ok. 20 minutach i działa przez 2 do 4 godzin. Zmniejsza ból i ułatwia zrelaksowanie się. Petydyna może u niektórych kobiet spowodować oszołomienie i pogorszenie pamięci. Spowalnia proces trawienia, dlatego po jej podaniu ogranicza się jedzenie i picie podczas porodu. Lek przenika przez łożysko, więc po podaniu krótko przed narodzinami dziecka może wpłynąć na jego wydolność oddechową oraz rozpoczęcie laktacji. Jeśli tak się stanie, położna poda dziecku lek odwracający działanie petydyny.
Epidural (znieczulenie zewnątrzoponowe)
Znieczulenie zewnątrzoponowe jest najskuteczniejszą metodą łagodzenia bólu porodowego. Określenie „zewnątrzoponowy” odnosi się do przestrzeni w kręgosłupie, która przekazuje informacje o bólu z kanału rodnego do mózgu. Znieczulenie zewnątrzoponowe polega na wstrzyknięciu w tę przestrzeń substancji przeciwbólowej o działaniu miejscowym, by zablokować odczuwanie bólu. Jeśli zdecydujesz się na znieczulenie zewnątrzoponowe, anestezjolog przedstawi Ci przebieg zabiegu oraz wyjaśni jego zalety i potencjalne efekty uboczne. Przed przyjęciem znieczulenia zewnątrzoponowego będziesz musiała podpisać zgodę.
Przygotowanie zabiegu trwa około 20 minut. Zostaniesz podłączona do kroplówki, która dostarczy dodatkowe płyny, zapobiegające spadkowi ciśnienia krwi. Położna pomoże Ci usiąść, możesz też leżeć na boku. Takie pozycje ułatwiają założenie cewnika zewnątrzoponowego. Podczas zakładania cewnika będziesz musiała bardzo spokojnie leżeć.
Znieczulenie zewnątrzoponowe może bardzo pomóc podczas długiego i bolesnego porodu. W przypadku większości kobiet likwiduje ono ból. Do jego wad należą trudności w oddawaniu moczu, tak że do opróżnienia pęcherza konieczne jest założenie cewnika. Możesz mieć poczucie ciężkich nóg i musieć zostać w łóżku. Akcja serca dziecka będzie nieprzerwanie monitorowana. Jeśli dostałaś znieczulenie zewnątrzoponowe, zaleca się przyjmowanie wody małymi porcjami, ponieważ lek powoduje spowolnienie opróżniania żołądka.
Do znanych efektów ubocznych zalicza się m.in.:
- potencjalne wydłużenie drugiej fazy porodu;
- wzrost prawdopodobieństwa konieczności użycia kleszczy lub próżniociągu (znieczulenie nie zwiększa prawdopodobieństwa konieczności przeprowadzenia cięcia cesarskiego);
- przez klika dni mogą Cię boleć plecy (długotrwały ból pleców po porodzie może wystąpić zarówno po znieczuleniu zewnątrzoponowym, jak i bez niego);
- u 1 na 100 kobiet w dniach bezpośrednio po porodzie występują silne bóle głowy. Są one uleczalne, jednak wymagają przeprowadzenia kolejnej procedury zewnątrzoponowej.
Ryzyko uszkodzenia nerwów w przestrzeni zewnątrzoponowej jest bardzo małe; dochodzi do niego w 1 na 10 000 przypadków. Również cierpnięcie, łaskotanie lub osłabienie jednej z nóg zdarza się rzadko (1 na 2 000 przypadków), rzadziej niż w przypadku porodów bez znieczulenia.
Więcej informacji na temat znieczulenia znajduje się na stronie internetowej towarzystwa Obstetric Anaesthetists’ Association www.oaa-anaes.ac.uk.